Zasady wymierzania kary grzywny

Mój mąż popełnił drobne przestępstwo, za które grozi kara grzywny. Sprawa jest już w toku. W jaki sposób wymierzana jest kara, jakie okoliczności mają wpływ na jej wysokość? Czy pod uwagę będzie brana również wysokość moich zarobków (mamy wspólność majątkową)? W akcie oskarżenia była mowa o stawkach dziennych.

W obecnym stanie prawnym wymierzanie kary przebiega dwuetapowo. W pierwszej kolejności określana jest liczba stawek dziennych, a dopiero później wysokość pojedynczej stawki dziennej. Iloczyn tych dwóch wielkości stanowi kwotę, którą skazany będzie musiał uiścić tytułem grzywny. Ten sposób wymierzania grzywny służy bardziej sprawiedliwemu karaniu.

Liczba stawek dziennych nie może być, co do zasady, mniejsza niż 10 ani też większa niż 360. Warto dodać, że w przypadku stosowania tzw. nadzwyczajnego obostrzenia kary liczba stawek dziennych grzywny nie może przekroczyć 810. Określając liczbę stawek, sąd bierze pod uwagę stopień winy sprawcy przestępstwa, szkodliwość społeczną czynu, którego się dopuścił, jego dotychczasową postawę (to czy był wcześniej karany). Uwzględniane są wszystkie okoliczności sprawy, które stanowią podstawę do wymiaru kary.

Natomiast wysokość jednej stawki dziennej nie może być niższa niż 10 zł ani wyższa niż 2 tys. zł. Stanowi o tym art. 33 § 1 i 3 Kodeksu karnego (Dz. U. z 1997 r. nr 88, poz. 553 ze zm.). W tym przypadku sąd kieruje się innymi kryteriami. Nie patrzy na stopień zawinienia sprawcy, ale bada jego sytuację osobistą i majątkową, a więc ogólne możliwości finansowe - uzyskiwane wynagrodzenie za pracę czy inne dochody, bądź posiadany majątek (np. otrzymany w drodze dziedziczenia). Podobnie uwzględnia się ciążące na nim zobowiązania (np. alimenty czy raty kredytu). W przypadku wspólności majątkowej ogólna sytuacja finansowa małżonków ma również wpływ na sytuację finansową skazanego. Każdy z małżonków jest współwłaścicielem majątku wspólnego, pensja którą otrzymuje Czytelniczka stanowi także majątek skazanego, co bezpośrednio wpływa na jego poziom życia. Gdyby skazany nie chodził do pracy, nie miał dochodu, ale współmałżonek przynosił duże wynagrodzenie, z którego skazany korzysta (będąc współwłaścicielem majątku wspólnego), to nieuwzględnienie tych kwot przy wymierzaniu kary doprowadziłoby do niewystarczającego (niesprawiedliwego) ukarania.

Określając grzywnę, w pierwszej kolejności ustala się liczbę stawek dziennych (biorąc pod uwagę zawinienie sprawcy), w drugiej zaś wysokość jednej stawki dziennej (biorąc pod uwagę stan majątkowy sprawcy).

Ostateczna wysokość grzywny to iloczyn dwóch omówionych czynników - ilości stawek dziennych i wysokości stawki dziennej. Sąd ustala np. 50 stawek dziennych przyjmując, że wysokość jednej to 20 zł, co łącznie daje kwotę 1 tys. zł.