Gazeta Podatkowa nr 63 (1208) z dnia 6.08.2015
Przesłanki pozbawienia prawa do zachowku
Moja mama, z którą od lat nie mam dobrych kontaktów, poinformowała mnie, że spisze testament i pozbawi mnie prawa do zachowku. Nie dopuściłam się wobec niej żadnych niemoralnych czynów. Czy w takiej sytuacji ma prawo podjąć wspomnianą decyzję? Czy gdyby to zrobiła, mam prawo w przyszłości zakwestionować postanowienia takiego testamentu?
Wolność testowania polega na tym, że każdy, kto posiada zdolność do czynności prawnych może rozdysponować swoim majątkiem na wypadek śmierci. Nie można spadkodawcy zmuszać do spisania testamentu o określonej treści. Wolność jednak ma pewne granice zakreślone przez przepisy. Wspomniane w pytaniu pozbawienie prawa do zachowku to wydziedziczenie w znaczeniu prawnym. Zachowek to pewne zabezpieczenie finansowe najbliższych, minimalna wartość, którą takie osoby otrzymują pośrednio ze spadku. Wspomniane uprawnienie przysługuje małżonkowi, zstępnym oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z mocy ustawy. Jeśli zatem spadkodawca spisze testament i nie powoła określonych osób na spadkobierców, to mimo to tytułem zachowku otrzymają oni pewną kwotę w związku ze śmiercią testatora.
Z uwagi na tak surowe konsekwencje decyzja o wydziedziczeniu nie może być podjęta z dowolnego powodu. Jest to możliwe w trzech przypadkach ściśle wskazanych w przepisach, tj. gdy uprawniony do zachowku:
1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,
2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci,
3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Powyższy katalog zawarty jest w art. 1008 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.). Przykładowo zatem wspomniane w pytaniu trudne relacje z mamą Czytelniczki można ewentualnie rozpatrywać jako przesłankę z punktu 1 bądź 3 - brak należytego kontaktu ze strony dzieci ze spadkodawcą przez długi okres, brak pomocy w poważnej chorobie można uznać za uporczywe niedopełnianie wobec niego obowiązków rodzinnych. Trudno jednak przesądzić czy w tej konkretnej sprawie byłoby to uzasadnione. Przyczyna wydziedziczenia musi być prawdziwa, obiektywna i musi wynikać z treści testamentu.
Wydziedziczyć można wyłącznie z powodu wskazanego w przepisach.
Gdyby okazało się, że do wydziedziczenia faktycznie doszło a nie było ku temu podstawy, to po śmierci spadkodawcy uprawniony do zachowku może dochodzić swoich praw przed sądem. Pamiętać także trzeba, że spadkodawca nie może wydziedziczyć uprawnionego do zachowku, jeżeli mu przebaczył.
www.PrawnikRodzinny.pl - Prawo spadkowe:
| Chcesz wiedzieć więcej, skorzystaj z Portalu Podatkowo-Księgowego www.gofin.pl | ||
| www.PoradyPodatkowe.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
z obszernym komentarzem »
| NOWY SCHEMAT »
Firma »
Aplikacja mobilna dla Księgowych »
Księgowego,Kadrowego,VAT »
Serwisy internetowe »
Pobierz darmową aplikację »
Posłuchaj »
Terminarz
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
|
||||||||||||
|
||||||||||||