Gazeta Podatkowa nr 59 (1309) z dnia 25.07.2016
Zagubienie testamentu własnoręcznego a dziedziczenie
Mój ojciec na pół roku przed śmiercią spisał testament własnoręczny. Poinformował o sprawie całą rodzinę. Okazało się, że testament zaginął. Dysponujemy jedynie kserokopią dokumentu. Czy istnieje możliwość, aby dziedziczenie nastąpiło na podstawie zagubionego testamentu? Podobno sąd wymaga zawsze oryginału dokumentu. Jaka będzie decyzja sądu, jeśli złożymy wniosek o stwierdzenie dziedziczenia na mocy tego testamentu?
Trudno przewidzieć, jakie będzie rozstrzygnięcie sądu w takim przypadku, gdyż zależy to od uwzględnienia wszystkich okoliczności sprawy. Zasadniczo jednak w takich sytuacjach sądy stwierdziłyby, że dochodzi do dziedziczenia ustawowego z uwagi na brak testamentu.
Dziedziczenie na podstawie testamentu własnoręcznego wchodzi w grę wtedy, gdy oryginał dokumentu zostanie złożony w sądzie. W takim przypadku sąd formalnie otwiera testament i ogłasza jego treść, o ile dokument ten spełnia wszystkie wymogi stawiane przez przepisy prawa (jest w całości napisany ręcznie przez spadkodawcę, podpisany oraz opatrzony datą). Kserokopia dokumentu nie jest jednak dokumentem samym w sobie. Co więcej, nawet jeśli testator pokazywał rodzinie własnoręczny testament, nie oznacza to, że przez kilka kolejnych dni, tygodni czy miesięcy tego dokumentu nie anulował (nie wyrzucił go, nie podarł). Bez znaczenia dla tej sprawy jest okoliczność, iż bliscy zmarłego nie zostali poinformowani o anulowaniu testamentu. Spadkodawca ma prawo swobodnie decydować o losie swojego majątku w każdym czasie, także po spisaniu testamentu i złożeniu go np. na ręce członków rodziny.
W bardzo wyjątkowych przypadkach istnieje jednak szansa na to, że sąd uzna kserokopię testamentu własnoręcznego, który zaginął, o ile zostaną spełnione dalsze warunki. Takie stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 16 kwietnia 1999 r., sygn. akt II CKN 255/1998. Uznał on, iż będzie to możliwe pod warunkiem, że sam fakt sporządzenia takiego testamentu, ważność oraz treść rozporządzeń w nim zamieszczonych zostaną udowodnione w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. Sąd uznał, że rozstrzygnięcie po myśli zainteresowanych będzie bardziej prawdopodobne, jeśli dokument został powierzony jakiejś osobie (np. dziecku spadkodawcy), która to osoba dokument zgubiła. Jeśli zaś posiadał go cały czas spadkodawca, ciężko będzie wykazać, że brak testamentu wynika z jego zgubienia, a nie świadomego zniszczenia/wyrzucenia przez spadkodawcę.
www.PrawnikRodzinny.pl - Prawo spadkowe:
Chcesz wiedzieć więcej, skorzystaj z Portalu Podatkowo-Księgowego www.gofin.pl | ||
www.PoradyPodatkowe.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
|