Opodatkowanie zapisu zwykłego i zapisu windykacyjnego

Kilka tygodni temu zmarł mój przyjaciel. W testamencie przekazał mi w formie zapisu kwotę 20 tys. zł oraz kilka ruchomości. Przedmiotów zapisu jeszcze nie otrzymałam od spadkobierców. Do tej pory nie odbyła się sprawa spadkowa. Wiem, że z uwagi na to, iż jestem osobą spoza rodziny, będę musiała zapłacić podatek w związku ze wspomnianym zapisem. Czy muszę już teraz złożyć zeznanie podatkowe?

W pytaniu jest mowa o zapisie zwykłym. Nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Polski lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Polski, m.in. tytułem zapisu zwykłego oraz zapisu windykacyjnego, podlega podatkowi od spadków i darowizn. W niektórych przypadkach podatkowi podlega również nabycie rzeczy (praw) znajdujących się (wykonywanych) za granicą.

W przypadku nabycia rzeczy (praw) w drodze zapisu zwykłego obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania takiego zapisu. Jeżeli nabycie następuje w częściach, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą nabycia poszczególnych części. Z kolei przy zapisie windykacyjnym obowiązek ten powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, postanowienia częściowego stwierdzającego nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego. Na rzecz Czytelniczki uczyniony został zapis zwykły, który nie został jeszcze wykonany, zatem obowiązek podatkowy jeszcze nie powstał. Oznacza to, że nie ma konieczności składania na ten moment zeznania podatkowego.

Czytelniczka, jako że nie jest członkiem najbliższej rodziny (kwalifikującej się do zerowej grupy podatkowej), nie może skorzystać z całkowitego zwolnienia podatkowego. Należy ona do III grupy podatkowej niezależnie od relacji przyjacielskiej (i stopnia jej zażyłości), która łączyła ją ze spadkodawcą. Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej - jeżeli nabywca jest osobą zaliczoną do III grupy podatkowej - kwotę 4.902 zł.

Podatnicy podatku od spadków i darowizn są zobowiązani złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych. Zeznanie to składa się na formularzu SD-3. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.