Wpływ kosztów edukacji dziecka na schedę spadkową

Rodzeństwo chce pozbawić mnie części spadku uzasadniając to kosztami, które poniósł nasz ojciec na moją zagraniczną edukację. Formalnie wraz z dwójką rodzeństwa odziedziczyłam spadek, każdy po 1/3. Chcemy spadek podzielić i rodzeństwo uznało, że koszt około 50 tys. zł, które otrzymałam na naukę od ojca, to była formalnie część mojej schedy spadkowej. Czy to zgodne z prawem?

Tego rodzaju rozliczenie jest dopuszczalne prawnie, o ile są spełnione określone warunki. Pamiętać należy przede wszystkim o tym, że nigdy wydatki rodzica na wychowanie, edukację czy hobby poszczególnych dzieci nie są takie same. Niejednokrotnie bardzo znacząco się różnią, co wcale nie znaczy, że dochodzi do niesprawiedliwego (nierównego) traktowania dzieci. Obowiązkiem rodzica jest opieka i wychowanie dzieci. Dotyczy to również łożenia na nie odpowiednio do ich potrzeb, zdolności.

Przepis, o którym wspomina rodzeństwo Czytelniczki, stanowi, że w razie dziedziczenia ustawowego, gdy dział spadku następuje między zstępnymi (np. dziećmi spadkodawcy) albo między zstępnymi i małżonkiem, spadkobiercy ci są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową poniesionych przez spadkodawcę na rzecz zstępnego kosztów wychowania oraz wykształcenia ogólnego i zawodowego. Ten obowiązek istnieje jednak tylko wtedy, gdy koszty te przekraczają przeciętną miarę przyjętą w danym środowisku. Wynika to z art. 1043 § 1 Kodeksu cywilnego. Wspomnianego zaliczenia nie ma, jeśli z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że to świadczenie zostało dokonane ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia.

Koszty edukacji dziecka mogą być zaliczone na jego schedę, jeśli przekraczają przeciętną miarę.

Ustawa nie wyjaśnia, jak należy rozumieć termin "przekraczające przeciętną miarę". Niewątpliwie najważniejszą kwestią będzie uwzględnienie realiów obowiązujących w danym środowisku, społeczności, w danym okresie. Kształcenie dzieci, ponoszenie wydatków, co do zasady, mieści się w ramach normalnych wydatków rodziny. Chodzić tutaj będzie zatem o kwestie nadzwyczajne, np. gdy dzieci odbierają normalną edukację, a jednemu z rodzeństwa funduje się zagraniczne, kosztowne studia. Oczywiście zaliczeniu na poczet schedy spadkowej podlega jedynie kwota stanowiąca różnicę pomiędzy rzeczywiście poniesionymi kosztami a kosztami zwykłego w danym środowisku lub w danej rodzinie wychowania i wykształcenia ogólnego oraz zawodowego.

Ponadprzeciętną wartość kosztów dolicza się do spadku, który ulega podziałowi między spadkobierców obowiązanych wzajemnie do zaliczenia. Następnie z tak ustalonej wartości masy spadkowej oblicza się schedę spadkową każdego z tych spadkobierców. W dalszej kolejności każdemu ze spadkobierców zalicza się na poczet jego schedy wartość poniesionych na jego rzecz ponadprzeciętnych kosztów.