Ustrój majątkowy a wzajemne obowiązki małżonków

W związku z rozpoczęciem działalności gospodarczej przez męża musimy podpisać umowę o rozdzielności majątkowej. Obawiam się tego, gdyż nie wiem, w jakim stopniu taka intercyza może również zmienić wzajemne obowiązki, które małżonkowie mają wobec siebie. Czy taki ustrój majątkowy jest dla mnie mniej korzystny?

Trudno ocenić jednoznacznie, jakie rozwiązanie jest najbardziej korzystne w danej sytuacji, niemniej jednak już na samym początku warto wyraźnie podkreślić, że żaden ustrój majątkowy nie zmienia podstawowych obowiązków, jakie małżonkowie mają względem siebie. Podpisanie intercyzy, czyli małżeńskiej umowy majątkowej, ma doniosłe skutki dla relacji majątkowych. Ustrój majątkowy, który małżonkowie wprowadzają do swojego małżeństwa, wpływa na kwestię zarządzania ich majątkami, przynależności określonych rzeczy do majątków (wspólnego czy osobistego) oraz na odpowiedzialność małżonków wobec wierzycieli. Jednak większość obowiązków finansowych oraz tym bardziej osobistych wobec rodziny wynika z samej istoty zawarcia związku małżeńskiego, a nie z tego, że między małżonkami obowiązuje wspólność majątkowa.

W wyniku zawarcia małżeństwa małżonkowie są wzajemnie zobowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli. Obowiązki mają więc charakter osobowy i majątkowy. Małżonkowie powinni przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, każdy według swych sił oraz możliwości zarobkowych i majątkowych. Stanowi o tym art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Wykonanie wspomnianego obowiązku może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym. Równość obowiązków nie polega na równości arytmetycznej. Jeśli jeden małżonek zarabia więcej pieniędzy niż drugi, powinien w większym stopniu finansować potrzeby współmałżonka i dzieci. Z kolei ten małżonek, który niewiele pracuje (albo w ogóle), powinien zwiększyć swoje starania o osobiste dbanie o rodzinę. Potwierdza to nawet umieszczenie stosownych przepisów w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym - znajdują się one w części ogólnej (Prawa i obowiązki małżonków), a nie w części dotyczącej ustroju majątkowego (Małżeńskie ustroje majątkowe). Wspomniane obowiązki dbania o rodzinę, także finansowego, są aktualne zawsze, nawet wtedy, gdy w małżeństwie obowiązuje rozdzielność majątkowa.

Czytelniczka nie będzie jednak uzyskiwać "własności" majątku swojego męża. Po podpisaniu intercyzy z rozdzielnością majątkową, nie będzie powstawał majątek wspólny. I odpowiednio jej zarobki i dochody będą stanowić tylko jej majątek prywatny, którym będzie mogła dysponować bez konieczności uzyskiwania zgody współmałżonka. Być może warto podpisać umowę rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków, co pozwoli w większym stopniu zabezpieczyć małżonka, którego zarobki będą mniejsze.